خانواده گروهی متشکل از دو یا چند نفر است که از طریق تولد، ازدواج یا فرزندخواندگی با هم زندگی می‌کنند. تمام این افراد مرتبط به عنوان اعضای یک خانواده محسوب می شوند. به عنوان مثال، اگر یک زوج متاهل مسن، دختر و شوهر و دو فرزندش، و برادرزاده زوج بزرگتر همه در یک خانه یا آپارتمان زندگی می کردند. همه آنها اعضای یک خانواده در نظر گرفته می شوند(منبع).
گروه خانواده را باید از یک خانواده متمایز کرد، که ممکن است شامل افراد شبانه روزی و اتاق نشینان باشد که در یک محل سکونت مشترک هستند. همچنین باید از خویشاوند (که به دلیل هم خونی نیز مربوط می شود) متمایز شود، زیرا ممکن است یک خویشاوند به چند خانوار تقسیم شود. غالباً خانواده از زوج ازدواج متمایز نمی شود، اما جوهر گروه خانواده رابطه والد و فرزند است که ممکن است در بسیاری از زوج های ازدواج وجود نداشته باشد(منبع).
ساختار خانواده نقش مهمی در تربیت کودک دارد. چه در خانواده های هسته ای، گسترده یا خانواده های تک والدی، پویایی ها می تواند بسیار متفاوت باشد. خانواده‌های هسته‌ای اغلب یک محیط پایدار و متمرکز را فراهم می‌کنند، در حالی که خانواده‌های گسترده سیستم حمایتی گسترده‌تری را ارائه می‌کنند و کودکان را در معرض تجربیات و دیدگاه‌های متنوع قرار می‌دهند. خانواده‌های تک‌والدی، علی‌رغم چالش‌های بالقوه، میتوانند با شبکه‌های حمایتی قوی و فرزندپروری مؤثر رشد کنند(منبع).
نقش خانواده به عنوان یک مربی نقش مهمی در رشد کودک دارد. ما از روزی که به دنیا می‌آیند به فرزندان خود «آموزش» می‌دهیم، نه تنها ظرفیت یادگیری آنها را توسعه می‌دهیم، بلکه چگونه خودتنظیمی کنند، چگونه با دیگران ارتباط برقرار کنند، چگونه دنیای اطراف خود را درک کنند. ما به عنوان مراقب، آنچه را که از نظر فرهنگی و اجتماعی قابل قبول است به کودکان می آموزیم، دیدگاه ها، تجربیات و اغلب راهنمایی های معنوی خود را منتقل می کنیم، به طوری که تا زمانی که کودک به سن مدرسه می رسد کاملاً مجهز باشد تا از فرصت های یادگیری در دسترس آنها حداکثر استفاده را ببرد. و روابط موفقی با معلمان و همسالان خود ایجاد کنند(منبع).
رابطه والد-کودک این قدرت را دارد که جو عاطفی خانواده را شکل دهد، زیرا به کودکان کمک می کند تا احساس حمایت و امنیت عاطفی داشته باشند (به عنوان مثال، آزادانه در ابراز احساسات) و برای فرآیند اجتماعی شدن عاطفی و رشد اجتماعی-عاطفی آنها ضروری است. والدین از دیرباز به عنوان اولین و مهمترین اجتماعی کننده شایستگی عاطفی و اجتماعی در زندگی فرزندانشان تلقی می شدند. تأثیرات پاسخگویی و رفتارهای والدین بر اجتماعی شدن عاطفی کودکان، موضوعی کانونی در روانشناسی رشد است(منبع).
هر کودکی حق دارد در یک محیط خانوادگی زندگی کند و موسسات حمایتی نمی توانند به اندازه کافی از رشد کودک حمایت کنند. اگرچه نسبت کودکانی که در موسسات قرار می گیرند در مقایسه با مراقبت های مبتنی بر خانواده رو به کاهش است، اما تعداد کل کودکان تحت حمایت دولت ها کاهش نیافته است(منبع).
اهمیت حمایت خانواده را نمی توان نادیده گرفت. خانواده ها پایه های یک جامعه هماهنگ را فراهم می کنند، زیرا به ما می آموزند که ارتباط برقرار کنیم، از دیگران مراقبت کنیم، روابط ایجاد کنیم و حمایت، آرامش و عشق تزلزل ناپذیر را فراهم کنیم(منبع).
هر خانواده ای منحصر به فرد است، اما برخی از ویژگی های اساسی اغلب در سالم ترین و شادترین خانواده ها یافت می شود.
درک و پرورش این ویژگی ها می تواند به طور قابل توجهی رفاه هر یک از اعضای خانواده و کل خانواده را در کل افزایش دهد از جمله:
موارد زیر میتوانند کمک کننده جهت داشتن خانواده ای شاد باشد
زندگی خانوادگی می تواند پناهگاه و امنیت باشد اما برای برخی مایه درد و ناامیدی است. خانواده‌های ما بسیاری از استرس‌ها و فشارها را از دنیای بیرون جذب می‌کنند و فشارها می‌تواند به جوش بیاید. گاهی اوقات یک مشکل شخصی، به ویژه در یک فرد جوان، می تواند خانواده را تحت الشعاع قرار دهد و به نظر می رسد راه روشنی برای جلو وجود ندارد. در زمان‌های دیگر تغییرات درون خانواده باعث سردرگمی و عصبانیت یا آسیب دیدن سایر اعضا می‌شود.
هنگامی که یک بحران یا ناامیدی برای یکی از اعضا رخ می دهد، خانواده تأثیر آن را جذب می کند، گاهی کمک می کند و گاهی مانع می شود. همه خانواده ها با هم متفاوت هستند و فراز و نشیب های زندگی خانوادگی تاثیر زیادی بر کودکان و جوانان می گذارد. محبت و حمایتی که کودکان از جانب والدین و خویشاوندان احساس می کنند به آنها قدرت رشد و تکامل می دهد. اما همه خانواده‌ها دوران سختی را پشت سر می‌گذارند و برخی از کودکان و نوجوانان میتوانند به سختی با والدین یا خواهر و برادرها کنار بیایند(منبع).
خانواده به عنوان واحد اساسی جامعه شناخته می شود که نقش مهمی در اجتماعی شدن و رشد کودکان ایفا می کند . دوران کودکی دوره حساسی است که به طور قابل توجهی بر شخصیت، ارزش ها و اصول اخلاقی افراد تأثیر می گذارد و تأثیرات ماندگاری بر مراحل آینده زندگی او دارد. مهم است که تأکید کنیم دوران کودکی بخش قابل توجهی از هرم جمعیت جهانی را نشان می دهد و آن را به نیروی محرکه توسعه اجتماعی تبدیل می کند. علاوه بر این، دوران کودکی با بهره وری، سخاوت و خلاقیت همراه است که به پیشرفت و شکوفایی جوامع کمک می کند(منبع).
هر خانوادهای در مسیر زندگی با چالشهایی روبرو می‌شود که گاهی حل آنها به تنهایی دشوار است. انتخاب بهترین مشاوره خانواده می‌تواند نقطه عطفی در
