نالترکسون
امروزه مصرف كنندگان مواد مخدر ، براي درمان خود به هر كلينيك يا مركز بيمارستاني كه مراجعه كنند ، اولين واژهاي كه براي درمان اعتياد خود ميشنوند واژه سم زدايي است. در حال حاضر علوم پزشكي مربوط به درمان بيماري اعتياد در سراسر دنيا معتقدند بيماري اعتياد مسوميت مزمن ناشي از مصرف مواد مخدر است و براي درمان آن ابتدا به ساكن بايستي بيمار سم زدايي شده و اثرات مواد مخدر يا سم از جسم بيمار خارج و پاك سازي شود و سپس مراحل بعدي درمان يا درمان نگهدارنده طي شود.
اين نظريه از سوي كنگره 60 كاملاً مردود است . كنگره 60 معتقد است بيماري اعتياد مسموميت مزمن نيست بلكه جايگزيني مزمن است.
انجام عمل سم زدايي داروهاي مخصوص خود را دارد كه در اصطلاح پزشكي به آنها آنتاگونيست گفته ميشود و مهمترين آنها نالوكسان و نالتركسون ميباشد . آنتا گونيست يعني ضد مرفين و يا درروهايي كه اثرات مرفين و يا مواد هم خانواده آن را خنثي مي كنند. آنتا گونيستها از تغييراتي كه در ساختمان مولكولي داروهاي آگونيست يا هم خانواده و موافق مواد مخدر نظير مرفين ايجاد ميشود ، به دست ميآيند. به عنوان مثال نالورفين كه يك داروي آنتا گونيست ميباشد ازتغييراتي كه بر روي مرفين انجام مي شود ، ساخته مي شود.
نالتركسون نيز ازتغيير بر روي دارويي به نام اكسي مرفن Oxymorphone به دست ميآيد. نالتركسون براي اولين بار در سال 1963 ساخته شد .
داروهاي آنتا گونيست مستقيماً روي مواد مخدر و اثرات آن ها تاثيري ندارند ، عملكرد اين داروها به اين صورت است كه از طريق اتصال به گيرنده هاي عصبي مرفين و يا مواد مشابه آن ، از جذب و يا اتصال مرفين يا مواد نظير آن به گيرنده هاي عصبي نظير( مو )جلوگيري مي كنند . در اين حالت هر مقدار مواد مخدر مصرف و وارد بدن شود هيچ گونه تاثيري نخواهد داشت. يا خيلي ساده بگوييم ، هر قدر شخص مواد مصرف مي كند نشئه نميشود
اين گفته ، كه نالتركسون باعث ايجاد تنفر نسبت به مواد مخدر و مصرف آن مي شود ، حقيقت ندارد. نالتركسون هرگز چنين كاري نميكند . تنها تاثير آن اين است كه شخص مصرف كننده اطمينان دارد كه هر قدر مواد مصرف كند نشئه نمي شود و از سوي ديگر همزماني مصرف نالتركسون و مواد مخدر مي تواند خطرناك و حتي منجر به مرگ شود. اطمينان از نشئه نشدن و همچنين ترس از مصرف مواد همزمان با نالتركسون باعث مي شود موقتاً كمي از ميل به مصرف مواد را در شخص كاهش دهد و اين كاهش ميل از اثرات فارماكولوژيك نالتركسون نمي باشد. اين مسئله به عنوان يك عامل مهم در مان اعتياد و عدم مصرف مواد مخدر مطرح نيست زيرا هر زمان كه مصرف نالتركسون قطع شود دوباره ميل به مصرف مواد مخدر وجود خواهد داشت حتي به مراتب بيشتر از قبل.
زماني كه اثر نالتركسون در بدن وجود دارد ، اگر شخص مواد مصرف كند به دليل عدم جذب مرفين توسط گيرنده ها ، سطح مرفين در خون بالا رفته و مي تواند منجر به وضعيت خطرناك شود.
كنگره 60 معتقد است درمان اعتياد زماني به وقوع مي پيوندد كه ساختارهاي تخريب شده جسم به وسيله اعتياد ، يعني سيستم توليد كننده مواد شبه افيوني راه اندازي كامل شده باشد. روان به تعادل رسيده باشد و تفكرات و ديدگاه هاي شخص يا جهان بيني او نيز به تعادل رسيده باشد. زماني كه شخص به درمان رسيده باشد نسبت به مواد مخدر هيچگونه عشق و يا دوست داشتن و يا نفرتي ندارد زيرا نفرت داشتن نسبت به مواد مخدر نشان دهنده يك عشق سركوب شده است كه در لايههاي دروني هنوز وجود دارد و زماني قطعاً به سطح خواهد آمد. بنابراين نالتركسون نه تنها هيچ كمكي به درمان اعتياد نمي كند بلكه شخص را در وضعيت بسيار بدي قرار مي دهد كه قطعاً روزي تحمل او به سر خواهد آمد و به مصرف مواد برگشت مي كند. نالتركسون همانگونه كه از اتصال مرفين و مواد مشابه آن به گيرندهها جلوگيري مي كند از جذب مواد شبه افيوني توليد شده در بدن نيز جلوگيري مي كند و در زمان مصرف نالتركسون شخص دائماً در حال خماري مزمن ميباشد.
تفاوت نالوكسان با نالتركسون اين است كه نالوكسان به شكل تزريق استفاده مي شود و طول عمر آن در بدن كوتاه است اما نالتركسون به شكل كپسول خوراكي است و ماندگاري آن در بدن طولاني ميباشد و اثرات آن تا هفتاد و دو ساعت پس از آخرين مصرف وجود دارد.
نالتركسون اخيراً براي اعتياد به الكل يا الكليسم نيز استفاده ميشود و از طريق مسدود كردن گيرندهها باعث ميشود مصرف الكل نيز اثري بر روي جسم نداشته باشد. از كاربردهاي مفيد نالوكسان يا نالتركسون ميتوانيم به استفاده از آن ها در زمان مصرف بش از حد مواد مخدر يا به اصطلاح
( اوردوز) كه مي تواند منجر به مرگ شود ، اشاره كنيم . در اين حالت براي كاهش و يا از بين بردن اثر مواد مخدرنالكسون و يا نالتركسون ميتواند بسيار مفيد و نجات بخش باشد.
عوارض مصرف نالتركسون در دراز مدت عبارتند از : لرزش ، يبوست ، سرفه ، گرفتگي صدا و بيني ، مشكلات سينوسها ، سرگيجه ، تپش قلب ، تحريك پذيري ، گلودرد ،اختلال در ادرار مثل احتباس ادرار و تكرر ادرار ، تشنگي زياد و همچنين توهم.
منبع: کنگره 60