ابو زید بلخی و روانشناسی
نام کامل: ابوزید احمد بن سهل بلخی
متولد: 850 میلادی، بلخ، خراسان
فوت: 934 میلادی
دوره: عصر طلایی اسلام
سرزمین: محقق ایرانی
مدارس: علوم ایرانی، علوم اسلامی، علوم جغرافیا،علوم ریاضی،طب اسلامی، اندیشه روانشناسی اسلامی
علاقه های اصلی: جغرافیا، ریاضیات، طب،علوم عصبی، روانشناسی
ابوزید، احمد بن سهل بلخی یک بحر العلوم مسلمان ایرانی بود. نیز جغرافی دان، ریاضی دان، پزشک، روانشناس و دانشمند. در سال 850 میلادی در یکی از استان پارسی بلخ، خراسان ( افغانستان کنونی) ، متولد شد. وی شاگرد کندی و بنیانگذار مکتب "بلخی" نقشه برداری زمینی در بغداد بود.
آثار: از میان کتاب های بسیاری که به او نسبت داده اند (در کتاب الفهرست نوشتهی ابن الندیم) ، یک اثر بیانگربرتری در ریاضیات و دقت در نجوم است. اشکال اقلیمی او در کتاب صور الاقالیم، عمدتا شامل نقشه های جغرافیایی است.
کتاب او در زمینه ی پزشکی و روانشناسی : مسائل البدن و النفوس ( تغذیه روح وجسم)
اشکال اقلیمی: اشکال اقلیمی (صور الاقالیم) عمدتا شامل نقشه های جغرافیایی است.و به همین دلیل مکتب "بلخی" نقشه برداری زمینی در بغداد بنیانگذارده شد.جغرافی دانان این مکتب به طور گسترده در مورد مردم ،محصولات و سنت های قلمرو اسلامی مطلب نوشته اند، و به کشورهای غیر اسلامی کمتر توجه شده است.
تغذیه روح وجسم
سلامت روانی و بیماری روانی در روانشناسی اسلامی و علوم اعصاب مفاهیمی درباره ی سلامت روان و بهداشت روان توسط ابوزید معرفی شده که تقریبا به سلامت معنوی مربوط است.اودر در مسالیح البدن و النفوس ( تغذیه روح وجسم) ، اولین کسی بود که با موفقیت در مورد بیماری های مربوط به بدن و روح بحث کرد،بود.
او اصطلاح الطب الروحانی را در مورد سلامت معنوی و روانشناختی و الطب قلب را برای درمان روانی بکار برد.او پزشکان عمومی زمان خود را یرای تاکید بیش از حد بر بیماری های جسمی و غفلت از بیماریهای روانی ، مورد انتقاد قرار داد. او عنوان کرد که ساختار انسان ها جسمانی و روحانی است ، بنابراین انسان موجودی است که نمیتواند بدون( بافتن یا پیچیده شدن) روح و جسم سلامت باشد.عقیده ی او اين بود كه انسان از جسم و روح شكل گرفته است، و اگر نفس بيمار شود فرد توانايي هاي شناختی و محیطی زيادی را از دست ميدهد و بدن ديگر از زندگي لذت نميبرد و اين باعث بوجود آمدن بيماري جسمي خواهد شد.عقايد وي در زمینه ی سلامت روان، برمبنای آيه هاي قرآنی و احاديث بنا نهاده شده است.
مانند حديثي از حضرت محمد (ص) : همانا بیماری در قلب هايتان است.و آيه هاي از قرآن:براستي در بدن تكه اي گوشت وجود دارد كه اگر جسم به تباهي برود او نيز از بين ميرود و اگر جسم سالمباشد او نيز سالم است، و براستي كه ان قلب است.براستي كه خداوند حضور يا ثروتتان را در نظر نميگيرد، بلكه او نيت شما و اعمالتان را در نظر ميگيرد.
شناخت و روانشناسی درمانی و درمان شناختی
ابوزید بلخی اولین بار به عنوان روانشناس شناختی و روانشناس درمانی مشهور شد، او اولین کسی بود که ما بین روان پریشی و اختلال اعصاب افتراق قائل شد، او برای اولین بار اختلال نوروتیک و درمان شناختی پیونر را طبقه بندی کرد تا هریک از اختلالات طبقه بندی شده را درمان کند.
او بیماری روانی را در 4 اختلال هیجانی طبقه بندی کرد:
1)ترس و اضطراب
2) خشم و پرخاشگری
3) ناراحتی و افسردگی
4) وسواس فکری
او باز هم طبقه بندی کرد 3 نوع افسردگی را:
1)افسردگی معمولی یا ناراحتی(حزن)
2) افسردگی اندوژن(درون زاد) با منشاء درونی
3) افسردگی بالینی واکنشی با منشاء بیرونی
او نوشته بود که فرد سالم ، باید همیشه فکر و احساسات سالم در ذهن داشته باشد تا درصورت طغیان هیجان غیر منتظره از آنها استفاده کند..درست مانند دارو و کمک های اولیه پزشکی که برای بیماریهای جسمی نگه داشته می شوند.او بیان می کند که تعادل بین ذهن و جسم برای سلامتی خوب است و عدم توازن بین آن دو می تواند باعث ایجاد بیمار شود.ابو زيد مفهوم منع دو جانبه(العلاج بی الدید)را معرفي كرد كه هزار سال بعد (در سال 1969 ميلادي) توسط جوزف ولپی دوباره معرفي شد.
روانشناسی و روان پزشکی
پزشک مسلمان ابوزید بلخی از پیشگامان روان درمانی،روانشناسی و روان پزشکی بود. او دریافت که جسم و روح می توانند سالم یا بیمار(متعادل یا نامتعادل) باشند و بیماری روانی ممکن است علت روانشناختی یا جسمی داشته باشد .او معتقد بود که عدم توازن روانی می تواند منجر به خشم، اضطراب و افسردگی یاعلائم روانی دیگر شود، و عدم توازن جسمی منجر به تب سردرد و دیگر بیماریهای جسمی خواهد شد.
او افسردگی را در دونوع دسته بندی کرده بود:الف) افسردگی ایجاد شده توسط عامل شناخته شده، مانند فقدان یا شکست.
درمان های روانشناختی: روش بیرونی:مانند صحبت و متقاعد کردن، موعظه و مشاورهروش درونی:توسعه ی شناخت و افکر درونی ، که به شخص کمک می کند تا از حالت افسردگی خارج شود.
ب) افسردگی ایجاد شده توسط عامل ناشناخته ، مانند پریشانی و غم زدگی ناگهانی ، که درتمام زمان ها (اعصار)وجود دارد ،به این دلیل که معمولا فرد غمگین از انجام هر گونه فعالیت جسمانی یا نشان دادن خوشحالی یا بهره گیری از هر نوع لذتی خودداری میکند. ین امر ممکن است دلایل فیزیولوژیکی (مانند ناخالصی خون)داشته باشد ، و می تواند از طریق طب فیزیکی درمان شود.او همچنین کتابی در مقایسه یا سنجش بین اختلالات جسمانی و اختلالات روانی نوشت و نشان داد که چگونه اختلالات روانی می توانند بر اثر فعل و انفعالات معین میان انها بوجود آیند.
ترجمه خانم buddy و ویرایش خانم mini
بازگردانی از تالار همیاری قدیم(17 شهریورماه 1390)
اختصاصی تالار همیاری
پاسخ با نقل قول
