روان‌شناسی کودک: دروغ‌گویی در کودکاندروغ‌گويي در كودكان     همة ما در بسياري از مواقع دروغ مي‌گوييم و با تغيير شكل دادن واقعيت مي‌كوشيم دروغ‌هايمان را توجيه كنيم! ولي وقتي يكي از كودكانمان دروغ كوچكي مي‌گويد، بسيار عصباني و آشفته مي‌شويم. كودكان دروغ‌گو متولّد نشده‌اند و دروغ‌گويي آن‌ها براي آسيب رساندن به ديگران يا فريب دادن آن‌ها نيست. علل دروغ‌گويي:1. ترس از تنبيه شدن: اين يك مسئله طبيعي است كه كودكان به دليل ترس از اين‌كه به خاطر انجام كاري توسط والدين خود تنبيه شوند، به دروغ، انجام آن كار را انكار كنند.2. ميل به خشنودي: پياژه ـ روان‌شناس معروف كودك ـ معتقد است كه كودكان تا حدود چهار سالگي براساس خشنودي والدينشان رفتار مي‌كنند. بدين معنا كه «هرچيز مامان و بابا رو خوشحال كنه، خوبه و هرچيز كه باعث بشه اونا عصباني و ناراحت بشن، بَده». بي‌ترديد اگر دختر كوچكي به مادرش بگويد كه گلدان مورد علاقة او را شكسته است، مادرش خيلي عصباني مي‌شود و از آن‌جا كه عصباني كردن مادر بد است، راه‌حل واضح و روشن كودك اين است كه بگويد گلدان را نشكسته است.3. تشخيص ندادن تفاوت بين حقيقت و دروغ: ياد گرفتن تفاوت بين حقيقت و دروغ و افسانه نياز به زمان دارد. حتّي كودكان كلاس اوّل هم ممكن است به خوبي اين تفاوت را درك نكرده باشند. ولي تا حدود نُه سالگي تقريباً همة كودكان مي‌فهمند كه برخي داستان‌ها واقعي نيستند و حدود 90% آن‌ها اطمينان دارند كه «سيندرلا» شخصيتي تخيّلي است و ديو و پري وجود ندارند. زماني كه كودك به تشخيص ميان واقعيت و رؤيا مي‌پردازد، هم‌چنين ياد مي‌گيرد كه دروغ، دروغ است، حتّي اگر مصلحتي باشد. بنابراين او در سنّ هفت سالگي نسبت به دروغ گفتن احساس بدي پيدا مي‌كند. شايد مي‌ترسد، حتّي اگر والدينش هم او را تنبيه نكنند، خدا او را مجازات كند. بنابراين در سنين كودكي، به دليل تفاوت قائل نشدن بين واقعيت و رؤيا كودك گاهي به دروغ‌گويي مي‌پردازد.4. تقليد از بزرگترها: كودكان هم‌چون دوربين فيلمبرداري هستند. هرچه را كه مي‌بينند يا مي‌شنوند ضبط مي‌كنند و بعداً آن را عيناً اجرا مي‌كنند. به‌ويژه، اگر فيلم را از اعمال كساني كه دوستشان دارند ضبط كرده باشند. روشن است كه والدين نخستين كساني هستند كه كودك از آن‌ها تقليد مي‌كند. بنابراين بكوشيد تا الگوي راستگويي براي كودكتان باشيد.     روش‌هايي براي جلوگيري از دروغ‌گويي كودك:1. باعث دروغ‌گويي كودك نشويد. فرزندتان را با طرح سؤال در اضطرار و فشار رواني قرار ندهيد تا ناگزير به دروغ گفتن شود. در موقعيتي كه كودك كار خلافي انجام داده، ابتدا به كار انجام شده اشاره كنيد و به صورت جملة خبري به كودك بگوييد كه چه كاري انجام داده است و سپس براي نقض قوانين خانه، تنبيه مناسب انتخاب كنيد.2. در صورت دروغ‌گويي كودكتان او را تنبيه نكنيد. دربارة دروغ‌گفتن با او حرف بزنيد و بگوييد از شنيدن دروغ، بيش از رفتار نادرست او ناراحت مي‌شويد.3. تحمل شنيدن پاسخ‌هاي خلاف ميل خود را داشته باشيد. اغلب اوقات شنيدن سخن راست به طور معمول براي والدين سنگين است، زيرا مايل‌اند پاسخي را كه دوست دارند از فرزندشان بشنوند. اگر مي‌خواهيد فرزندتان به شما دروغ نگويد تحمل شنيدن پاسخ‌هايي خلاف ميل خود را داشته باشيد.4. هرگز به فرزند خود برچسب «دروغ‌گو» نزنيد، زيرا به اين صفت عادت مي‌كند و رفتار ناشايست خود را تغيير نمي‌دهد.5. در مقابل ديگران دروغ کودک را برملا نكنيد، بلكه هنگامي كه با او تنها شديد در اين مورد صحبت كنيد.6. الگوي رفتاري خوبي براي كودكتان باشيد و از دروغ گفتن در مقابل كودك بپرهيزيد.7. به كودكتان كمك كنيد تا تفاوت بين رؤيا و واقعيت را دريابد و بداند كه هرچه در رؤيا باشد و ما آرزوي آن را داشته باشيم، واقعيت نمي‌يابد.نوشته: دکتر مسعوده هنریان