چگونه بیماران با خطر بالای خودکشی را شناسایی کنید؟ ●  چند عامل فردی و اجتماعی جمعیت شناختی مرتبط با خودکشی به شرح زیر وجود دارد :• اختلالات روان پزشکی (عموماً  افسردگی، الکلیسم، اختلالات شخصیت)؛
• بیماری های جسمی(لاعلاج، همراه با درد و ناتوانی، ایدز)؛
• سابقه قبلی اقدام به خودکشی؛
• سابقه خانوادگی خودکشی، الکلسیم و یا اختلالات روان پزشکی؛
• انزوای اجتماعی؛
• داغدیدگی در دوران کودکی؛
اگر بیمار تحت درمان روان پزشکی است خطر در موارد زیر بالاست:
o کسانی که به تازگی از بیمارستان مرخص شده‌اند؛
o کسانی که سابقه قبلی خودکشی دارند؛●  استرس های اخیر زندگی که خطر خودکشی را بالا می‌برند: متارکه ازدواج؛
 داغدیدگی؛
 اختلاف‌های خانوادگی؛
 تغییرات ناخوشایند در وضعیت شغلی یا مالی؛
 طرد از سوی افرادی که برای ما مهم هستند؛
 خجالت از مقصر شناخته شدن؛مقیاس‌های متعددی برای ارزیابی خطر خودکشی در دسترس است، اما هیچ کدام به اندازه مصاحبه بالینی در شناسایی خطر آنی خودکشی ارزش ندارند.به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز،  پزشک ممکن است با شرایط و وضعیت‌های مختلف در خودکشی روبرو شود. یک مرد سالمند که اخیراً بیوه شده، تحت درمان افسردگی است، تنها زندگی می‌کند و سایقه قبلی خودکشی دارد و یک خانم جوان که اخیراً دوست صمیمی اش او را ترک کرده و حالا چند خراش در بازوی خود ایجاد کرده، دو نمونه در دو نقطه مقابل هم هستند. در عمل بیشتر بیماران بین این دو انتها قرار گرفته و ممکن است از یک طبقه به طبقه‌ای دیگر در نوسان باشند.وقتی پزشک با نشانه‌های قابل قبولی برخورد می‌کند که بیمار مستعد خودکشی است باید فکر کند که چه باید بکند. بعضی از پزشکان با بیماران مستعد خودکشی راحت نیستند.مهم این است که پزشک مواظب احساسات درونی خود نسبت به بیمار باشد و از همکاران یا احتمالاً متخصصین سلامت روان در مواجهه با چنین بیمارانی کمک بگیرد. مهم این است که خطر را انکار یا فراموش نکنیم.اگر پزشک تصمیم به اقدام عملی دارد، نخستین و مهم ترین قدم، گذاشتن وقت کافی برای بیمار است حتی اگر اتاق انتظار پر از بیمار باشد. وقتی اشتیاق خود را برای فهم مشکل بیمار آغاز می‌کنید رابطه ی مثبت شما با بیمار آغاز می‌شود.سؤالات مستقیم و بسته در مصاحبه کمک‌کننده نیستند. عباراتی مثل «به نظرم خیلی عصبانی هستید، بیشتر برایم توضیح بدهید»  مفید است.گوش دادن با همدلی قدم مهمی در کاهش سطح ناامیدی بیمارمستعد خودکشی است.●  خودکشی – باورهای غلط و واقعیت :افسانه :
-   کسی که دست به خودکشی می‌زند بندرت عمل می کند  .-  پرسش درباره خودکشی سبب القای خودکشی می‌شود.واقعیت :-   کسانی که خود را کشتند قبلاً هشدار داده بودند، همیشه تهدید به خودکشی را جدی بگیرید.-   پرسش درباره خودکشی اغلب سبب کاهش اضطراب بیمار شده، بیمار احساس آرامش کرده و احساس  می‌کند که اورا درک می‌کنند.● چگونه بپرسید؟پرسش در مورد افکار خودکشی آسان نیست. بهتر است که بتدریج وارد موضوع شوید. ترتیب سؤالات بشکل زیر کمک می‌کند :۱-    آیا احساس غمگین بودن و بیچارگی دارید؟
۲-    آیا احساس درماندگی می‌کنید؟
۳-    آیا احساس می‌کنید که از کارهای روزانه عاجزید؟
۴-    آیا احساس می‌کنید زندگی یک رنج است؟
۵-    آیا احساس می‌کنید زندگی ارزش ندارد؟
۶-    آیا دلتان می‌خواهد خودکشی کنید؟●  کی بپرسید؟•    وقتی که بیمار احساس کند که به راحتی می‌تواند احساسات خود را بیان کند.•    وقتی بیمار احساسات منفی دارد.●  سوالات بعدی :پرسش در مورد وجود افکار خودکشی پایان کار نیست.کار با تأیید وجود افکار خودکشی تمام نمی‌شود. باید با پرسش های تکمیلی بیشتر، میزان شدت افکار و احتمال خودکشی را ارزیابی کنید. مهم این است که بدانید آیا بیمار طرح و برنامه‌ای برای خودکشی دارد و ابزار آنرا فراهم کرده است یا خیر. اگر بیمار می‌گوید می‌خواهم با هفت‌تیر خودم را بکشم ولی هفت تیر ندارم  خطر کمتر است. اما اگر می‌گوید برنامه دارم و ابزار هم آماده است (مثلاً  قرص) یا ابزار به سادگی در دسترس خواهد بود خطر خودکشی افزایش می‌یابد.●  مهم است با سؤالات خود بیمار را تحت فشار و آزار قرار ندهید و پزشک با همدلی و با مهربانی سوال کند. نمونه ی برخی از سؤالات پیشنهادی:•    آیا طرح و برنامه‌ای برای پایان دادن به زندگی خود دارید؟•    چطوری می‌خواهید آنرا اجرا کنید ؟•    آیا ابزار آن مثل قرص/ اسلحه یا سایر ابزار را در دسترس دارید؟•    کی می‌خواهید آن را عملی کنید؟●  توجه :•  بهبودی کاذب یا گمراه کننده. هر گاه یک بیمار آژیته ناگهان آرام شد، ممکن است او به تصمیم قطعی برای خودکشی رسیده باشد و  بعد از این تصمیم گیری آرام بنظر می رسد.•  انکار. بیمارانی که بشدت قصد خودکشی دارند ممکن است تعمداً این افکار را انکار کنند.●  مدیریت درمان بیماران دارای افکار خودکشی :اگر بیمار دچار مشکل هیجانی است و افکار مبهم خودکشی دارد، صحبت کردن با یک پزشک علاقمند و تخلیه هیجانی ممکن است کافی باشد. با این حال راه را برای اقدامات بعدی و پیگیری باز بگذارید بخصوص اگر بیمار حمایت اجتماعی کافی نداشته باشد.●  سه حالت شایع در افراد دارای افکار خودکشی عبارتند از:۱- دودلی:اکثر بیماران مستعد خودکشی تا لحظه آخر تردید دارند. بین آرزوی مرگ و زندگی حالت بازی الاکلنگ را دارند. اگر پزشک میل زندگی را تقویت کند ممکن است خطر خودکشی کم شود.۲- تکانشگری:خودکشی پدیده‌ای تکانشی بوده و ماهیت تکانش موقتی بودن آن است. اگر در لحظه تکانش حمایت موجود باشد، ممکن است بحران را خنثی کند.۳- انعطاف‌ناپذیر:افراد مستعد خودکشی از نظر فکری، خلقی و عملی، محدود، بسته و خشک هستند و از نظر منطق هر چیز را به دو دسته این یا آن بخش می‌کنند. با یک جستجوی ساده در مورد جانشین‌های مرگ برای بیمار مستعد خودکشی، پزشک به سادگی در می‌یابد که گزینه‌های دیگری برای بیمار حتی اگر ایده آل نباشند وجود دارد.●  بکارگیری حمایت :پزشک باید سیستم حمایتی موجود را ارزیابی کند و یکی از بستگان، دوستان، آشنایان یا هرکس که می‌تواند بیمار را حمایت کند شناسایی کرده و از او کمک بخواهد.●  قرارداد عدم خودکشی :بکارگیری قرارداد «عدم خودکشی» روش مفیدی در پیشگیری از خودکشی است. نزدیکان بیمار را در این قرارداد وارد کرده و در موارد مرتبط بحث می‌کنیم. در اغلب موارد بیماران به قول داده شده به پزشک پایبند هستند. این قرارداد فقط برای مواردی که بیمار روی رفتارش کنترل دارد مناسب است.در غیاب اختلالات شدید روانی یا قصد شدید خودکشی، پزشک می‌تواند درمان دارویی با داروهای ضد افسردگی را شروع کند و برای مداخلات روانشناختی غیر دارویی از روانشناس بالینی(کارشناس بهداشت روان) کمک بگیرد. لکن توصیه می‌شود در صورت امکان، بررسی افکار خودکشی و میزان خطر توسط روان پزشک انجام شود و در این موارد نیز ارجاع به متخصص انجام شود.برای بیشتر بیماران، ویزیت های مکرر مفید است به خصوص اگر بر اساس نیاز‌های بیمار برنامه‌ریزی شده باشد.بجز در مورد درمان بیماری زمینه‌ای ، تعداد کمی از بیماران نیاز به درمان طولانی بیش از دو یا سه ماه دارند. ، تشویق به استقلال، کمک به بیمار در روبرو شدن با استرسورهای زندگی با بکارگیری شیوه‌های گوناگون و آموخته شده ی سازش مؤثر می‌باشد.●  ارجاع به متخصص :●  چه وقت بیمار با افکار خودکشی را ارجاع دهید؟•  اختلال روانپزشکی دارد؛
•  سابقه قبلی اقدام به خودکشی دارد؛
•  سابقه قبلی خودکشی، الکلیسم دارد؛
•  از نظر سلامت جسم مختل است؛
•  حمایت اجتماعی ندارد؛●  چگونه ارجاع دهید؟بعد از اینکه تصمیم به ارجاع بیمار گرفتید باید:
o  زمانی را برای توضیح علت ارجاع، به بیمار اختصاص دهید؛
o  اضطراب درباره استیگما (انگ) و داروهای روان پزشکی را با توضیحات خود کاهش دهید؛o  تأثیر دارو و روان درمانی را برای بیمار روشن کنید؛
o  تأکید کنید معنی ارجاع ” ترک ” یا جدایی از شما نیست؛
o  ترتیب وقت ملاقات را با روانپزشک بدهید؛
o  پس از ملاقات بیمار با روانپزشک، با او ملاقات کنید؛
o  مطمئن شوید ارتباط با بیمار ادامه دارد و بیمار هرگز به حال خود رها نمی شود؛
چه موقع باید بیمار با افکار خودکشی را بستری کنید؟●  موارد زیر اندیکاسیون‌های بستری فوری است:•  تمایل شدید برای مردن در آینده نزدیک ( چند ساعت یا چند روز دیگر)؛
•  وجود بیماری روان پزشکی
•  فقدان سیستم حمایتی
•  داشتن برنامه برای خودکشی به شیوه‌ای خشن در اسرع وقت؛
در صورت نیاز به  بستری به چه نکاتی باید توجه کرد ؟
o  او را تنها رها نکنید؛
o  ترتیب انتقال او را به بیمارستان با آمبولانس یا پلیس بدهید؛
o  مسئولین مربوطه و خانواده را مطلع کنید؛ منبع:بسته خدمتی پیشگیری از خودکشی برای پزشکان عمومی